Thần Tài -Thần Lộc

Tiêu đề: Thần Tài -Thần Lộc Wed Feb 22, 2012 10:10 am

Sự tích về Thần Tài thì có rất nhiều truyền thuyết, mọi người ai cũng
biết. Tuy nhiên hiện nay, trong phong tục thờ Thần Tài và cúng Thần Tài
vào ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch hoặc vào ngày mùng 10 âm lịch hằng
tháng, là theo sự tích sau, để các bạn tham khảo:

Thần Tài -Thần Lộc Than-tai-va-cach-bai-tri

Chuyện kể rằng dưới trần gian không có Thần Tài, chỉ có Thần Tài trên trời, vị Thần cai quản tiền bạc, tài lộc.

Trong một lần đi chơi uống rượu, Thần Tài say quá nên rơi xuống trần
gian, đầu va vào đá nằm mê mệt không biết gì, sáng ra mọi người thấy một
người ăn mặc giống như diễn tuồng cải lương thì lấy làm lạ và tưởng bị
điên.

Mọi người cũng lột hết sạch quần áo mũ nón của Thần Tài đem bán, Thần
Tài tỉnh dậy không có quần áo trên người và cùng do bị va đầu vào đá
nên không nhớ mình là ai.

Thần Tài không biết làm việc dưới trần gian nên thường đi lang thang
xin ăn khắp nơi. Có cửa hàng nhà kia kinh doanh buôn bán gà, vịt, heo
quay ế ẩm, thấy Thần Tài đến ăn xin thì mời vào ăn.

Thần Tài ăn rất nhiều và rất thích ăn heo vịt quay, kỳ lạ thay từ lúc
Thần Tài vào ăn thì khách ăn khác kéo đến nườm nượp, người bán hàng
thấy vậy nên ngày nào cũng mời Thần Tài vào ăn.

Khách hàng ở quán đối diện trước nay rất đông khách bỗng dưng chuyển hết qua quán bên này ăn.

Được một thời gian người bán hàng thấy Thần Tài chẳng làm gì mà suốt
ngày ăn uống đồ ăn ngon, lại toàn dùng tay ăn bốc, người thì bốc mùi,
lang thang không tắm giặt.

Nghĩ Thần Tài sẽ làm khách sợ không dám đến ăn và hao phí đồ ăn cho người ăn mày nên người bán hàng mới đuổi Thần Tài đi.

Quán đối diện ngày xưa rất đông khách nay vắng hoe, thấy vậy thì liền
mời Thần Tài vào ăn, kỳ lạ thay mọi người lại ùn ùn kéo đến ăn rất
đông.

Mọi người thấy vậy nên ai cũng giành mời cho bằng được Thần Tài đến
hàng quán của mình ăn để khách đến đông, vậy nên mới có câu “Thần Tài gõ
cửa”.

Người dân khu vực đó thấy Thần Tài không có quần áo mặc nên dẫn đi
mua quần áo, mọi người dẫn Thần Tài đến cửa hàng nơi quần áo ông bị bán,
sau khi mặc quần áo mũ nón vào thì Thần Tài nhớ lại mọi chuyện và bay
về trời.

Mọi người coi Thần Tài như là báu vật và lập bàn thờ, tôn thờ từ đó,
hóa thân Thần Tài là một người lang thang ăn xin quần áo rách rưới. Ngày
Thần Tài bay về trời là ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch.

Ngày vía của Thần Tài

Để tưởng nhớ Thần Tài, mọi người chọn ngày vía Thần Tài là ngày Thần Tài bay về trời: Ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch.

Ngày vía của Thần Tài mọi người thương mua : 1 bình bông, 1 con tôm, 1
con cá lóc nướng, 1 con cua, 1 miếng heo quay, 1 bộ giấy tiền vàng mã, 1
đĩa quả, chum rượu, để cúng lấy vía Thần Tài, cầu xin cho năm mới làm
ăn phát đạt.

Trong tháng thường cúng Thần Tài

Ngoài ngày vía chính của Thần Tài là ngày mùng 10 tháng giêng âm
lịch. Nhưng mọi người vẫn chọn ngày mùng 10 âm lịch hằng tháng để cúng
Thần Tài, cầu xin cho may mắn về tài lộc trong tháng đó, nên trở thành
thông lệ.

Thông thường thì vào ngày mùng 1 và ngày 15 âm lịch, cùng với bàn thờ
Tổ tiên và các bàn thờ khác trong nhà, hoặc vào ngày mùng 10 âm lịch
hàng tháng. Cúng Thần Tài để trả lễ khi gặp vận hên tài lộc.

Đồ cúng thường là các món ăn ngon như heo vịt quay, gà, hoa quả, nước
uống hàng ngày… Dân gian truyền miệng Thần Tài rất thích món Cua biển
và heo quay, chuối chín vàng.

Thường ngày nên đốt nhang mỗi sáng từ 6h - 7h và chiều tối từ 6h - 7
giờ, mỗi lần đốt 5 cây nhang. Thay nước uống khi đốt nhang, thay nước
trong lọ hoa, và chưng thờ nải chuối chín vàng.

Tránh để các con vật chó mèo quậy phá làm ô uế bàn thờ Thần Tài.

Hàng tháng thường lau bàn thờ, tắm cho Thần Tài vào ngày cuối tháng
và ngày 14 âm lịch với nước lá bưởi, hay rượu pha nước. Khăn lau và tắm
cho Thần Tài không được dùng vào việc khác.

Thỉnh Thần Tài

Khi thỉnh tượng Thần Tài ngoài cửa hàng về cần gói bọc trong giấy đỏ,
hoặc trong hộp sạch sẽ, mang vào chùa nhờ các Sư trong chùa “Chú nguyện
nhập Thần”, và nhờ các Sư chọn cho ngày tốt đem về nhà để an vị Thần
Tài (kể cả ông Địa cũng vậy).

Về nhà dùng nước lá bưởi rửa và đặt lên bàn thờ, mua các đồ cúng về cúng khấn là được, lần sau cúng vái bình thường.

Sự tích Thần Tài
xuất phát từ Trung Quốc. Ai muốn thờ Thần Tài đều phải thực hiện như
trên, Thần Tài mới có linh khí, nếu không thì cũng chỉ như bức tượng
bình thường.

Khi thỉnh Thần Tài cũng có Thần Tài hợp với gia chủ, cũng có Thần Tài
không hợp với gia chủ, chọn tượng Thần Tài mặt tươi cười, mặt sáng sủa,
tượng không bị nứt, vỡ, nhìn tượng toát lên vẻ phú quý.

Việc cầu xin tài lộc được nhiều hay ít còn phụ thuộc vào lòng thành của gia chủ, phước đức và số vận của gia chủ.

Thần Tài không thể cho hay biếu người khác, phải tự gia chủ thỉnh về.

Đặt bàn thờ Thần Tài

Bàn thờ Thần Tài đặt dưới đất, nơi trang nghiêm hướng ra cửa chính.

Văn khấn Thần Tài

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.

- Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

- Con kính lạy Thần Tài vị tiền.

- Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.

Tín chủ con là:…………………………………Tuổi:…………………..

Ngụ tại………………………………………………………………………..

Hôm nay là ngày…….tháng…….năm…………………(âm lịch).

Tín chủ con thành tâm sửa biện, hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả
và các thứ cúng dâng, bầy ra trước án kính mời ngài Thần Tài tiền vị và
chư vị tôn Thần.

Cúi xin Thần Tài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám
lòng thành, thụ hưởng lễ vật phù trì tín chủ chúng con an ninh khang
thái, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài tăng tiến,
tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ cúi xin được phù hộ độ trì.

Phục duy cẩn cáo!
NGUỒN GỐC THẦN TÀI-LỘC
Người Hoa thờ thần Tài
Một nhân vật lịch sử là Phạm Lãi cũng được coi là Tài thần. Phạm Lãi là
một trung thần của Việt Vương Câu Tiễn. Ông hết lòng giúp vua Việt
Vương trong cơn hoạn nạn và phò tá vua Việt để báo thù vua Ngô Phù Sai.

1.Người Hoa là cộng đồng được coi là sở trường về doanh thương nên tập
tục thờ thần Tài đã trở nên quan yếu và phổ biến có phần lâu đời trong
lịch sử tín ngưỡng. Ngược lại, người Việt là cư dân “dĩ nông vi bản”
nên bảo thủ tập tục thờ thần Đất và tín lý phồn thực.

Đến cuối thế kỷ
19 sang đầu thế kỷ 20, thần Đất và thần Tài ở xứ ta vẫn chưa khu biệt
rõ. Trong Đại Nam quốc âm tự vị (Sài Gòn, 1895), tác giả Huỳnh Tịnh Của
cắt nghĩa Thổ thần và Tài thần đều là “thần Đất, thần giữ tiền bạc”
(Tome II, tr. 336) và đến tận bây giờ, thần Tài và Thổ Địa vẫn cứ được
thờ chung như một cặp đôi bất khả phân li ở khắp nơi, từ văn phòng công
ty, tiệm quán, tư gia... thậm chí ở trên nóc tủ bán thuốc lá lẻ lề
đường. Và điều đáng chú ý là, hình tượng vị thần Tài của người Việt,
xét về mặt đồ tượng học, là một biến thể của Thổ Địa Phước đức chính
thần của người Hoa. Đây là bằng chứng chỉ ra một cách thức ảnh hưởng
tín ngưỡng Hoa đối với người Việt.

2. Trong thực tế, đối với người Hoa, Thổ Địa cũng là một trong các thần
Tài.
Nói cách khác, cũng do nông nghiệp chiếm vai trò quan trọng trong
lịch sử nên đất đai cùng các loại nông phẩm từ đất sinh ra là thứ của
cải, tài sản chủ yếu nên thần Đất cũng là thần Tài. Mặt khác, thần Đất
có công năng là thần Tài là do thuyết ngũ hành tương sinh: Thổ sinh
kim.

Điều cần lưu ý là tín lý về thần Đất của người Hoa rất đa dạng, thậm
chí là phức tạp, bởi chúng được quy chiếu theo những lý sự đa tạp khác
nhau. Ở đây không trình bày tường tận dài dòng được. Đại thể, ở đây, vị
thần Đất chủ quản cả vùng Chợ Lớn (Sài Gòn phố thị xưa) được thờ ở Nhị
phủ hội quán (tục gọi là “chùa Ông Bổn”). Theo bài vị thờ tên gọi chính
thức của thần là “Nhị phủ miếu Đại Bá Công”, được đồng nhất với ông Bổn
(Bổn Đầu công Châu Đạt Quan). Trên bức hoành treo trước chính điện Nhị
phủ miếu ghi rằng “Ngô Thổ Địa dã” (Ta là Thổ Địa đây) và công năng
chính của thần là bảo trở việc tài lộc. Điều này cho thấy đây là vị
thần Tài, thần Đất và nhân thần; song thực chất đây là vị thần thuộc
“ngũ thổ”: thần Thổ Phủ, bảo hộ kho chứa hàng hóa, hiểu rộng là chợ búa
và hiểu rộng hơn là vùng Chợ Lớn/Bazar Chinois.

Ở các xóm người Hoa cư
trú tập trung (khu phố, con hẻm, đường phố...) có miếu thờ Thổ Địa
Phước đức chính thần. Đồng thời ở các cơ sở thờ tự cũng thờ Thổ Địa
Phước đức chính thần bảo hộ cho đền, miếu bên cạnh môn quan. Tại tư
gia, vị thần Đất bản gia (được thờ ngay trước cửa, bệ thờ giản dị, đặt
sát nền hiên) được định danh là Môn khẩu Thổ Địa tiếp dẫn Tài thần. Vậy
là công năng vị thần Thổ Địa này là tiếp dẫn tài lộc cho chủ nhà.

Chức năng kép của thần Đất được biểu thị rõ ở câu đối sau đây:

Thổ sinh nhất kim, ngũ hành chúng trân quý
Địa trưởng vạn vật, tứ quý ca bình vinh.

3. Ngoài thần Đất được thờ tự để cầu tài, người Hoa còn thờ nhiều thần Tài khác.
Phổ biến và tôn quý nhất là thần Tài “Tài Bạch tinh quân”, “tinh quân”
là ngôi sao trên thượng giới. Đây là vị thần thường thờ tự tôn kính ở
các đền miếu, đặc biệt phổ biến là các cơ sở thờ tự thuộc nhóm phương
tộc Triều Châu. Tài Bạch tinh quân gồm 5 vị thần, chủ bộ Tài lộc thiên
giới, do Kim long Như ý chánh nhốt Long hổ Huyền đàn chân quân (tức
Triệu Nguyên soái/Triệu Công Minh) đứng đầu và 4 phụ tá: Chiêu Bảo
thiên tôn, Nạp Trân thiên tôn, Chiêu Tài sứ giả, Lợi Thị tiên quân.

Thần Tài theo người Việt:

Trên trời có Tài Bạch tinh quân, dưới đất cũng có thần Tài âm phủ. Hình
tướng vị thần Tài này giống một phán quan, đen thui, trên đầu đội mũ
ống cao, có dòng chữ “Nhất kiến phát tài”. Vị thần Tài này đầu tiên thờ
ở Điện Ngọc Hoàng và gần đây mới có mặt ở một số chùa Hoa khác. Tục
truyền, trước đây, người ta đến cầu xin giải hạn: lấy vải thô trắng
quấn quanh tượng và thi thoảng các tay cờ bạc mới đến cầu tài. Nay thì,
vị thần Tài âm phủ này được nhiều người cầu cúng, vay tiền thiêng để
đem về mua may bán đắt.

Kế đó là thần Tài Lưu Hải. Hình tướng vị thần Tài này thấy ở trên cột
trước Tam sơn hội quán và trên bờ nóc Điện Ngọc Hoàng: một chàng trai
trẻ, tay cầm một sợi dây ngũ sắc buộc một con cóc ba chân hay mang trên
vai một sợi dây buộc những quả trứng với các đồng tiền vàng. Theo
truyền thuyết Trung Quốc, Lưu Hải là tể tướng dưới triều Lương Thái Tổ
(907 - 926). Ông từ quan ở ẩn, được Lữ Đồng Tân (một trong Bát tiên)
truyền bí pháp luyện quặng vàng thành linh đơn trường sinh bất tử.
Truyền thuyết khác lại kể rằng, Lưu Hải là con trai một lái buôn người
Phước Kiến. Ông đã câu được con cóc ba chân ở một cái giếng cạn, biểu
thị cho việc phát tài (cóc có âm là “thiềm”, đồng âm với “tiền”). Giới
thương buôn thường thờ Lưu Hải, dán tranh vẽ trên hai cánh cửa tiệm,
quán để cầu tài. Trong những năm gần đây, tượng cóc ba chân và miệng
ngậm tiền được tạo hình độc lập (không gắn với Lưu Hải) được bày bán
rộng rãi. Người ta mua về chưng ở nơi thờ thần Tài - Thổ Địa hay nơi
trang trọng trong nhà để biểu thị cho việc cầu tài lộc.

Phổ biến không kém Lưu Hải là cặp nữ thần Tài Hòa Hợp nhị tiên. Hình
tướng thường thấy của cặp thần Tài này là cô gái: một hài âm cầm bó hoa
sen (sen: hà, hài âm “hòa”) hay bó lúa (lúa: hòa); và một bưng cái hộp
(hài âm “hợp”). Cặp nữ Tài thần này là đề tài của điêu khắc gốm, chạm
gỗ phổ biến của ngành công nghệ miếu vũ của người Hoa. Thần tích là một
truyền thuyết kể về hai chị em Hòa và Hợp buôn may bán đắt. Họ buôn món
hàng gì cũng đắc lợi, kể cả những việc cố ý phá bỏ cũng phát tài. Ở
Trung Quốc, Hòa Hợp nhị tiên là đối tượng sùng bái của những người sản
xuất đồ gốm sứ, thợ nung vôi và người bán quạt.

Một nhân vật lịch sử là Phạm Lãi cũng được coi là Tài thần. Phạm Lãi là
một trung thần của Việt Vương Câu Tiễn. Ông hết lòng giúp vua Việt
Vương trong cơn hoạn nạn và phò tá vua Việt để báo thù vua Ngô Phù Sai.
Sau khi đã toại chí, Phạm Lãi không màng công danh phú quý nên bỏ đi ở
ẩn. Dã sử kể rằng Phạm Lãi với người đẹp Tây Thi bỏ trốn đi dạo chơi ở
Ngũ Hồ. Sau khi bỏ đi, Phạm Lãi trở thành một nhà thương buôn thành đạt
và giàu có nổi tiếng ở thôn Đào (?) nên được người đời gọi là Đào Công.
Phạm Lãi được tôn là Tài thần. Trong dịp khai trương tiệm quán, cơ sở
kinh doanh, người Trung Quốc và người Hoa hay tặng nhau tấm đại tự “Đào
Công phất nghiệp” để chúc nhau việc kinh doanh, buôn bán thành đạt.
Trong quan niệm nhân gian của người xưa cho rằng THẦN TÀI là vị thần
chuyên quản tài phúc của thiên hạ. nhận được sự chiếu cố giúp đỡ của ông
nhất định xẽ tài nguyên quảng tiến. Cho nên rất nhiều người đặt tượng
thần tài trong nhà hy vọng có thể giàu có. Còn một số người ngày đên
thắp hương cúng thần tài, nhưng rất nhiều người có cùng một băn khoăn đó
là trong nhân gian có rất nhiều loại thần tài, rốt cuộc THẦN TÀI nào
bày trong nhà hoặc cúng hợp với mình đây? THẦN TÀI lưu truyền trong nhân
gian tuy nhiều nhưng có thể phân làm hai loại: THẦN TÀI VĂN và THẦN TÀI
VÕ.

1, THẦN TÀI VĂN: chia làm hai: TÀI BẠCH TINH QUÂN và PHÚC LỘC THỌ TAM TINH ( TAM ĐA )

a,
TÀI BẠCH TINH QUÂN: ông này trông rất phúc hậu, là một cụ mặt trắng râu
dài mặc áo bông thắt lưng ngọc, tay trái cầm thỏi vàng, tay phải cầm
cuộn sớ trên sớ viết CHIÊU TÀI TIẾN BẢO, mặt giống như PHÚ GIA ÔNG.
Tương truyền ông là SAO THÁI BẠCH trên trời, thuộc KIM THẦN, chức vụ của
ông trên trời là “ĐÔ THIÊN CHÍ PHÚ TÀI BẠCH TINH QUÂN” chuyên quản kim
ngân tiền tài, cho nên rất nhiều người cầu tài rất tôn sùng ông, có một
số người còn ngày đêm thắp hương cúng bái.

b, BA ÔNG PHÚC LỘC THỌ:

ÔNG PHÚC tay ôm đứa trẻ tượng trưng cho phúc khí:”hửu tử vạn sự túc” ( có con cái thì vạn sự đầy đủ, mãn nguyện ).

ÔNG THỌ: tay vác cành đào, mặt nở mụ cười hạnh phúc cát tường, tượng trưng cho an khang trường thọ.

ÔNG
LỘC: mặc áo quan, tay ôm NGỌC NHƯ Ý tượng trưng cho tăng quan tiến
chức, tăng tài thêm lộc. Trong ba ông PHÚC LỘC THỌ, vốn chỉ có ông lộc
mới là THẦN TÀI nhưng thường được làm liền nhau cho nên được mọi người
cúng cả ba ông như thần tài. Có ba ngôi sao PHÚC LỘC THỌ cùng chiếu thì
sẽ mãn đường cát khánh, chưa cần nói đến vấn đề phong thủy, khi ta bày
tam đa trong nhà chỉ cần nhìn dáng vẻ của ba ông thì trong lòng đã thấy
thoải mái vô cùng. Những người làm công viên chức, những người đi lính,
các ông chủ cửa hàng nên bày hoặc thờ THẦN TÀI VĂN.

2, THẦN TÀI VÕ: có hai loại.

a,
TRIỆU CÔNG MINH: còn gọi là TRIỆU HUYỀN, là một vị mãnh tướng oai phong
lẫm liệt, nhân gian tương truyền rằng ông có khả năng phục yêu trừ ma
và có thể chiêu tài lợi thị, cho nên ở miền bắc TRUNG QUỐC đa số các cửa
hàng đều thờ cúng ông, còn miền nam đa số thờ QUAN CÔNG.

b,QUAN
CÔNG: tên thường gọi: QUAN VŨ, tự VÂN TRƯỜNG, là danh tướng thời TAM
QUỐC, ông không chỉ trung dũng cảm động lòng người mà còn có thể chiêu
tài tiến bảo, hộ gia tịch tà. Có một điểm cần phải chú ý: bày THẦN TÀI
VĂN và THẦN TÀI VÕ có sự khác biệt cần phân biệt rõ. THẦN TÀI VĂN bất
luận là TÀI BẠCH TINH QUÂN hay PHÚC LỘC THỌ TAM TINH phải quay mặt vào
trong nhà ( phòng, ốc ) nếu làm ngược lại xẽ là tống tài ( cho đi cuả
cải ). Còn THẦN TÀI VÕ thì phải quay mặt ra cửa chính, làm như thế vừa
là chiêu tài tiến bảo vừa có thể trấn thủ môn hộ, không cho ngoại tà vào
nhà quấy nhiễu.

3, Hướng đặt thần phật. Nước ta là quốc
gia sùng bái đa thần, tín ngưỡng tự do. Mặc dù ngày nay nước ta đang
phát triển theo hướng tây hóa nhưng trong rất nhiều gia đình VIỆT vẫn
giử được tập tục truyền thống : trong nhà có bàn thờ thần. Bàn thờ thần
đặt trong nhà có một vài điều cấm kỵ cần chú ý:

a, Bàn thờ thần
phải quay ra cửa chính. Nếu mọi người không tin thì cứ để ý tất cả chùa
miếu, tượng thần phật đa số đều quay mặt ra ngoài.

b, Bày QUAN
ÂM: Rất nhiều người đặt QUAN CÔNG và QUAN ÂM cùng nhau và thờ cúng,
nhưng làm như thế là không đúng. Vì QUAN ÂM là thần trong PHẬT GIÁO, còn
QUAN CÔNG là hình tượng anh hùng được nhân gian sùng bái. Vả lại tấm
lòng của QUAN ÂM từ bi, kỵ sát sinh, còn QUAN CÔNG giết giặc lập công,
có thể nói là lập công khởi nghiệp bằng máu vì thế mà không hợp đặt hai
vị này gần nhau. QUAN ÂM thì đặt theo hướng “ tọa tây hướng đông ” ( tức
là ngồi ở hướng tây, mặt quay về hướng đông ), ngoài ra vì QUAN ÂM
thanh tịnh cho nên có ba hướng kỵ:

(1) Không được quay về phía nhà vệ sinh.

(2) Không quay về phía cửa phòng.

(3) Không quay QUAN ÂM về phía bàn ăn.

c,
Tổ tiên và thần phật không dược bày bằng nhau, nhiều người đặt ảnh bài
vị của tổ tiên trên bàn thờ thần thánh đặt ngang bằng với QUAN ÂM, QUAN
ĐẾ, HOÀNG ĐẠI TIÊN… để thờ. Theo tôi làm như thế là không đúng, bởi vì
tổ tiên là gia thần ( thần trong nhà ) còn các vị kia là thiên thần. Ta
nên đặt bàn thờ tổ tiên phía dưới bàn thờ thần thánh.